Evlilik Tazminatı Nedir? Kimleri Kapsar?

Evlilik, hayatın en özel dönüm noktalarından biridir. Ancak çalışma hayatında kadın çalışanlar için evlilik aynı zamanda iş hukuku açısından bazı özel haklar da doğurur. Bu haklardan biri de evlilik tazminatıdır. Peki evlilik tazminatı nedir, kimler alabilir, nasıl hesaplanır? 2025 yılının güncel mevzuatı çerçevesinde, evlilik nedeniyle işten ayrılan kadın çalışanların kıdem tazminatı alma süreçleri, gerekli belgeler ve hesaplama yöntemlerini kapsamlı olarak inceleyeceğiz.

Evlilik Tazminatı Nedir?

Evlilik tazminatı, halk arasında “evlilik nedeniyle işten ayrılma hakkı” olarak bilinir. Kadın çalışanlar, evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde kendi istekleriyle işten ayrıldıklarında tazminata hak kazanırlar. Evlilik ihbar tazminatı, kadın işçilerin evlilik tarihinden itibaren bir yıl içinde kendi istekleriyle işten ayrılmaları halinde, normal şartlarda alamayacakları kıdem tazminatını alma hakkını ifade eder. Yani evlilik tazminatı, işten ayrılan kadının kıdem tazminatını alabilmesi için özel olarak tanınmış bir haktır.

Evlilik tazminatı için evlilik nedeniyle işten ayrılma hakkının kullanılması gerekmektedir. Bu hak, evlilik tarihinden itibaren bir yıllık süre içinde kullanılabilir ve bu süre geçtikten sonra hak ortadan kalkar.

Evlilik Tazminatı Kimleri Kapsar?

Evlilik tazminatı hakkı, yalnızca kadın çalışanları kapsar. Türk İş Kanunu’na göre yalnızca kadın çalışanlara tanınmış bir haktır. Kadın işçiler evlendikten sonra bir yıl içinde iş akdini feshederse evlilik tazminatı alabilir. Kadın çalışanlar açısından bakıldığında, bu haktan yararlanabilmek için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir.

Erkek çalışanlar için böyle bir düzenleme mevcut değildir. Erkek işçilerin evlilik sebebiyle tazminat alma hakkı yoktur.

Evlilik İhbar Tazminatı Nedir?

Evlilik ihbar tazminatı sıklıkla karıştırılan bir kavramdır. Evlilik nedeniyle işten ayrılma hakkı, ihbar süresine bağlı değildir. Bu nedenle işten ayrılan kadın işçilerden ihbar süresini beklemeleri istenemez.

Karıştırılmaması gereken durum: Evlilik tazminatı ile “ihbar tazminatı” farklıdır. İhbar tazminatı iş sözleşmesinin bildirim süresine uymadan feshedilmesiyle ilgilidir; evlilik tazminatı ise kıdem tazminatı hakkıdır.

Evlilik Nedeniyle İşten Ayrılma Şartları

Evlilik tazminatına hak kazanabilmek için üç temel şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir. Bu şartlar İş Kanunu'nda açıkça belirtilmiştir ve hiçbiri eksik bırakılamaz.

Evlilik tazminatına hak kazanabilmek için gerekenler:

• Evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde işten ayrılma

• Kadın çalışan olma şartı

• İşverene evlilik cüzdanı ibrazı zorunluluğu

Evlilik Tazminatı Nasıl Alınır?

Evlilik tazminatı alma sürecinin doğru yönetilmesi, hakkın tam olarak kullanılabilmesi açısından kritik önem taşır. Süreç, gerekli belgelerin hazırlanmasıyla başlar ve işverenin ödeme yapmasıyla sonuçlanır.

Evlilik tazminatı alma süreci şu şekildedir:

• Evlilik cüzdanı fotokopisi hazırlanır.
• İşverene hitaben fesih dilekçesi yazılır.
• Kimlik fotokopisi eklenir.
• Evraklar işverene teslim edilir.
• İşveren, yasal süre içinde kıdem tazminatını ödemekle yükümlüdür.

Evlilik Tazminatı İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

Evlilik tazminatı için gerekli evraklar listesi kolayca temin edilebilir belgelerden oluşur. Bu belgelerin tam ve doğru olarak hazırlanması, sürecin sorunsuz ilerlemesi için gereklidir:

• Nikah belgesi (evlilik cüzdanı fotokopisi): Bu belge, evliliğin resmi kanıtıdır. Fotokopinin net ve okunaklı olması gerekir. Bazı işverenler orijinal belgeyi de görmek isteyebilir.
• İşverene sunulacak fesih dilekçesi: Bu dilekçe, işten ayrılma isteğini ve nedenini belirten resmi belgedir. Dilekçede evlilik nedeniyle işten ayrıldığının açıkça yazılması gerekir.
• Kimlik fotokopisi: T.C. kimlik kartının ön ve arka yüzünün fotokopisi gereklidir. Bu belge, kişisel bilgilerin doğrulanması için kullanılır.

Evlilik Tazminatı Başvuru Süreci

Başvuru süreci, belgelerin hazırlanmasıyla başlar ve ödemenin alınmasıyla tamamlanır. Her aşamanın dikkatli yürütülmesi, hakkın tam olarak kullanılması için gereklidir:

• Çalışan, evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde dilekçe ile işverene başvurur.

• İşveren, kıdem tazminatını genellikle peşin ya da en geç bir ay içinde ödemelidir.

• Ödeme yapılmazsa, çalışan arabuluculuk ya da dava yoluna başvurabilir.

Evlilik Tazminatı Nasıl Hesaplanır? (2025)

Evlilik tazminatı hesaplaması 2025 yılı için güncel mevzuat çerçevesinde yapılır. Hesaplama yöntemi, kıdem tazminatı hesaplamasıyla aynıdır ve belirli formüller kullanılır.

Kıdem tazminatı hesabı yapılırken:

• Brüt maaş x çalışılan yıl sayısı formülü kullanılır.

• Damga vergisi kesintisi yapılır (binde 7,59).

• Başka bir kesinti uygulanmaz.

Evlilik Tazminatı Hesaplama Örnekleri

• 1 yıllık çalışma süresi: Brüt maaşı 20.000 TL olan bir çalışan, evlilik nedeniyle işten ayrıldığında yaklaşık 19.850 TL tazminat alır.

• 3 yıllık çalışma süresi: Aynı maaşla çalışan kişi 3 yıl sonunda işten ayrılırsa yaklaşık 59.550 TL tazminat alır.

Bu rakamlar damga vergisi kesintisi düşülerek hesaplanmıştır.

Evlilik Tazminatı İçin Ne Kadar Çalışmak Gerekir?

Evlilik tazminatı için İş Kanunu'nun kıdem tazminatı düzenlemesinde en az 1 yıl çalışma zorunluluğu vardır ve bu süre kesintisiz olmalıdır.

Bir yıllık süre, takvim yılı olarak hesaplanır. 365 gün sürekli çalışma şart değildir, ancak iş sözleşmesinin bir yıl sürmesi gerekir. Hastalık izni, yıllık izin gibi durumlar çalışma süresini kesmez.

Aynı işyerinde geçen süre esas alınır. Farklı işyerlerindeki çalışma süreleri toplanmaz. Bu kural, kıdem tazminatının temel şartlarından biridir. Bir yıldan az çalışanlar bu haktan yararlanamaz.

Evlilik Tazminatı İle İlgili Sık Sorulan Sorular

Erkekler evlilik tazminatı alabilir mi?

Hayır, erkek çalışanlar evlilik tazminatı alamaz. Bu hak yalnızca kadın çalışanlara tanınmıştır.

Evlilik tazminatı alıp başka işte çalışılabilir mi?

Evet, evlilik tazminatı aldıktan sonra başka bir işyerinde çalışmaya engel yoktur. Bu tazminat, kıdem tazminatının özel bir halidir ve yeni iş arama veya çalışmayı kısıtlamaz.

Evlilik tazminatı SGK’dan mı alınır, işverenden mi?

Evlilik tazminatı işveren tarafından ödenir. SGK ile ilgisi yoktur. Bu tazminat, iş hukuku kapsamında işçi-işveren arasındaki bir haktır.

Evlilik tazminatı ne zaman ödenir?

İşten ayrıldıktan sonra en geç birkaç hafta içinde ödenmelidir. Yasal olarak kesin bir süre belirlenmemiş olmakla birlikte, makul süre içinde ödeme yapılması gerekir.

İşveren ödeme yapmazsa ne yapılmalı?

Önce arabuluculuk yoluna başvurulabilir. Bu süreç daha hızlı ve ekonomik çözüm sağlar. Sonuç alınamazsa dava açılabilir.

Evlilik tazminatı aldıktan sonra işe geri dönülebilir mi?

Aynı işyerine dönüş zorunluluğu yoktur. Yeni bir işyerinde çalışma mümkündür. Eski işyerine dönmek istenirse, yeni bir iş sözleşmesi yapılması gerekir.

Evlilik tazminatı ödemelerinde vergi ve kesinti işlemleri nasıl yapılır?

Evlilik tazminatı ödemelerinde sadece damga vergisi kesintisi yapılır, başka kesinti yoktur.

Bir önceki yazımıza göz atın: “Oryantasyon Eğitimi Nedir? Nasıl Hazırlanmalı”