Ölüm İzni Nedir? Ölüm İzni Kaç Gündür?

Çalışanlara sağlık sorunları, doğum, evlilik ya da aile bireylerinin vefatı gibi özel durumlarda belirli sürelerle ücretli izin hakkı tanınır. Ölüm izni bu kapsamda yer alır ve yakınını kaybeden çalışana tanınan bir haktır.

4857 sayılı İş Kanunu’na göre, çalışanlara anne, baba, eş, kardeş ya da çocuklarının vefatı durumunda 3 gün süreyle ücretli ölüm izni verilir. Memurlar için bu süre, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na göre 7 gündür. Ölüm izni ile ilgili detayları bu yazıda açıkladık.

Ölüm İzni Nedir?

Ölüm izni, çalışanın birinci derece yakınını kaybetmesi durumunda tanınan yasal ve ücretli bir haktır. Yakınını kaybeden bir çalışandan, acısını yaşarken işine odaklanması beklenemez ve bu hayatın olağan akışına da aykırıdır. Bu nedenle ölüm izni, çalışanın yasını tutabilmesi ve cenaze sürecini yönetebilmesi için hem insani hem de hukuki bir gereklilik olarak görülür.

Ölüm İzninin Yasal Dayanağı

4857 sayılı İş Kanunu’nun 55. maddesine göre:

"İşçiye, evlenmesi veya evlat edinmesi halinde üç gün, ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün ücretli izin verilir."

Bu hüküm, çalışanların belirli olaylar karşısında işverenden izin alabileceğini yasal güvence altına alır.

Vefat İzni Kimlere Verilir?

Vefat izni çalışanın annesi, babası, eşi, kardeşi ya da çocuğunun vefatı durumunda geçerlidir. Bu kişiler, birinci derece yakınlar arasında yer alır ve kayıpları, çalışan üzerinde derin bir duygusal etki yaratır.

Bu nedenle, çalışanların hem yas sürecini yaşayabilmesi hem de cenaze gibi önemli sorumlulukları yerine getirebilmesi adına ölüm izni yasal bir hak olarak tanınmıştır.

2. Derece Akrabalar İçin Ölüm İzni Alınabilir mi?

Kanunu ikinci derece yakınların (örneğin büyükanne, büyükbaba, hala, amca gibi) ölümü durumunda özel bir izin süresi tanımlamaz.

Ancak bazı işverenler, şirket içi uygulamalar, insan kaynakları politikaları ya da toplu iş sözleşmeleri kapsamında bu tür durumlara da hassasiyet göstererek çalışanlarına ilave izin hakkı tanıyabilir. Bu, işverenin çalışanına verdiği değeri ve empati yaklaşımını gösteren önemli bir uygulamadır.

Ölüm İzni Kaç Gündür?

4857 sayılı İş Kanunu’na göre çalışanlara, birinci derece yakınlarının (anne, baba, eş, çocuk ve kardeş) vefatı durumunda 3 gün süreyle ölüm izni verilir.

Bu süre, iş günleri üzerinden hesaplanır, yani hafta sonları ve resmi tatiller hesaba katılmaz. Ücretli olan bu izin, çalışanın maaşından herhangi bir kesinti yapılmaksızın kullandırılır. Yakın birini kaybetmenin yarattığı duygusal yük düşünüldüğünde, bu kısa süre, en azından ilk toparlanma süreci için önemli bir destektir.

Memur Ölüm İzni Kaç Gündür?

657 sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında ise memurlara, birinci derece yakınlarının kaybı durumunda 7 gün süreyle ölüm izni verilir. Bu süre zarfında memur, görevlerinden muaf tutulur ve maaşında herhangi bir kesinti yapılmaz.

Özel Sektör Ölüm İzni Kaç Gündür?

Özel sektörde çalışanlar için vefat izni 3 gündür ve bu süre, birinci derece yakınların (anne, baba, eş, çocuk ve kardeş) vefatı durumunda İş Kanunu’na göre belirlenmiştir. Bu izin, çalışanın maaşından herhangi bir kesinti yapılmadan verilen ücretli izindir.

2. Derece Akraba Ölüm İzni Kaç Gündür?

Kanuni bir zorunluluk bulunmasa da bazı özel sektör işyerleri veya kamu kurumları bu durumda 1-2 gün idari izin verebilmektedir.

Ancak bazı işverenler, özellikle insan kaynakları politikaları veya toplu iş sözleşmeleri aracılığıyla bu tür kayıplarda da 1-2 gün idari izin verebilir.

Cenaze İzni Nasıl Kullanılır?

Cenaze izni, çalışanın ilgili durumu işverene veya ilgili yöneticisine bildirmesiyle başlar. Genellikle vefatın yaşandığı gün ya da ertesi gün izin süreci başlatılır. Ancak çalışan, cenazenin defin tarihi, şehir dışı yolculuk ya da ailevi durumlara göre işvereniyle görüşerek daha uygun bir başlangıç tarihi belirleyebilir. Bu süreçte karşılıklı anlayış ve iletişim büyük önem taşır.

Ölüm İzni Belgesi Nasıl Alınır?

Ölüm izninin resmi olarak kullanılabilmesi için, kaybı belgeleyen bir evrak sunulması gerekir. Bu belge genellikle nüfus müdürlüğünden alınan ölüm belgesi, hastaneden temin edilen resmi ölüm raporu ya da defin ruhsatı olabilir. Belge, yalnızca idari işlem için istenmekte olup çalışanın yas sürecine duyulan saygı ön plandadır.

Ölüm İzni İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

• Ölüm belgesi (nüfus müdürlüğü veya hastaneden alınabilir)
• Cenaze izin formu (şirketten şirkete değişebilir)

Ölüm İzni Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?

Ölüm izni dilekçesi kısa, açık ve resmi bir dille yazılmalıdır. Vefat eden kişinin kim olduğu, yakınlık derecesi, vefat tarihi ve izin talebi net şekilde belirtilmelidir. Ölüm izni dilekçesi şu şekilde hazırlanabilir:

"Sayın Yetkili,
[Yakınlık derecesi] olan [isim]'in vefatı nedeniyle, 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında tarafıma tanınan ölüm iznimi kullanmak istiyorum. Bilgilerinize arz ederim."

Cenaze İzni Ne Zaman Kullanılır?

Cenaze izni genellikle vefat günü ya da ertesi gün başlamak üzere planlanır. Ancak cenaze töreninin farklı bir şehirde olması, aile bireylerinin toplanma durumu gibi faktörlere göre işverenle birlikte uygun tarihler belirlenebilir. Önemli olan, çalışan için en uygun zamanın sağduyulu bir şekilde belirlenmesidir.

Ölüm İzni Ücretli midir?

Evet, ölüm izni tamamen ücretli bir izindir. Bu süre boyunca çalışanın maaşında herhangi bir kesinti yapılmaz.

İşveren Vefat İzni Vermezse İşçinin Hakları Nelerdir?

İş Kanunu’na göre, ölüm izni bir hak olduğu için işverenin bu izni vermemesi hukuka aykırıdır. Böyle bir durumda çalışan, öncelikle işyerinin insan kaynakları birimine yazılı olarak başvurabilir, sonuç alınamazsa Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na şikâyette bulunabilir. Çalışan gerekirse hukuki yollara başvurarak hakkını arayabilir.

Ölüm İzni Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Ölüm İzni Hangi Akrabaları Kapsar?

Yasal olarak vefat izni anne, baba, eş, çocuk ve kardeş gibi birinci derece yakınların kaybı durumunda geçerlidir.

1. Derece Akrabalar İçin Ölüm İzni Alınabilir mi?

Evet. 4857 sayılı İş Kanunu gereği, bu kişiler için 3 gün süreyle ücretli ölüm izni hakkı vardır. Bu izin, çalışanın maaşından herhangi bir kesinti yapılmadan kullanılır.

Ölüm İzni Sonradan Kullanılabilir Mi?

Genellikle vefat izni vefatın gerçekleştiği gün ya da hemen ertesi gün kullanılmak üzere planlanır. Sonradan kullanımı işverenin onayıyla mümkün olabilir.

Ölüm İzni Parasını Kim Öder?

Ölüm izni ücretli bir izin hakkıdır. Bu nedenle çalışanın maaşı, izin süresince işveren tarafından tam olarak ödenir. Bu süreçte çalışandan herhangi bir kesinti yapılmaz.

Dede Ölüm İzni Var mı?

Kanunen zorunlu değildir. Ancak bazı işyerleri bu durumda izin verebilir.

Babaanne Ölüm İzni Verilir mi?

İş Kanunu’nda yer almaz, ancak işveren insiyatifine bağlıdır.

Kayınpeder Ölüm İzni Var mı?

Kanunda belirtilmemiştir, şirket politikası doğrultusunda izin verilebilir.

Ölüm İzni Yıllık İzinden Düşülür mü?

Hayır. Ölüm izni, yıllık izinden tamamen bağımsız ve ayrı bir haktır. Bu nedenle çalışan, ölüm iznini kullandığı zaman yıllık izin hakkı bundan etkilenmez.

Ölüm İzni Hafta Sonu veya Resmi Tatile Denk Gelirse Ne Olur?

Ölüm izni yalnızca iş günleri üzerinden hesaplanır. Eğer izin süresi hafta sonu ya da resmi tatile denk gelirse, bu günler izin süresine dahil edilmez.

Kaynakça

1. 4857 Sayılı İş Kanunu
   Türkiye Cumhuriyeti, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. (2003). "4857 Sayılı İş Kanunu." https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4857.pdf
2. 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
   Türkiye Cumhuriyeti, Devlet Personel Başkanlığı. (1965). "657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu." https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.657.pdf
3. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Resmi Web Sitesi
   https://www.csgb.gov.tr